انواع مختلف کتاب درمانی
در ادامه مطلب امروز سایت موسسه روان سلام روان درمانی کوتاه مدت در تهران به آشنایی با انواع مختلف کتاب درمانی می پردازیم.
کتاب درمانی تجویزی
در کتابدرمانی تجویزی که به آن خودیاری (self-help) نیز میگویند، از مطالب خواندنی خاص و کتابهای راهنما در محیطهای بالینی یا خانه استفاده میشود. هدف این روش کمک به اصلاح الگوهای فکری، احساسات و اعمال و برطرفکردن انواع مشکلات سلامت روان است.
کتاب درمانی تجویزی میتواند با راهنمایی درمانگر یا بدون آن انجام شود. مثلا درمانگری که تکنیکهای تنفس عمیق و مدیریت احساسات را به فرد آموزش میدهد، میتواند کتاب راهنمای عملی برای استفاده در خانه هم به او بدهد.
کتاب درمانی خلاقانه
معمولا در محیطی گروهی و با خواندن داستان و شعر و بحثکردن درباره آن انجام میشود. در این روش از ادبیات تخیلی (رمان، داستان کوتاه، شعر، نمایشنامه) و زندگینامه برای بهبود سلامت روان استفاده میشود.
درمانگر با ترکیبکردن آثار ادبیای که بهدقت انتخاب کرده است، افراد را در سفری برای کشف خود هدایت میکند. این روش بیشتر زمانی مفید است که فرد میتواند با شخصیت اصلی همذاتپنداری کند و در نتیجه این همذاتپنداری، به روانپالایی عاطفی (emotional catharsis) برسد و تجربههای زندگی خود را بهتر درک کند.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه : بررسی تاثیرات کتاب درمانی
کتاب درمانی رشدی
در محیطهای آموزشی و برای توضیحدادن مسائل دوران کودکی و نوجوانی (مانند بلوغ) استفاده میشود. معمولا والدین را تشویق میکنند که از این روش برای کودکانشان استفاده کنند.
کتاب درمانی تلفیقی
در ترکیب با سایر روشهای درمانی برای مهار مشکلات روانشناختی استفاده میشود.
تاریخ کتاب درمانی
تأثیر مثبت کتابخوانی بر روحیه و سلامت ذهن موضوع تازهای نیست. بسیاری از جوامع باستانی، از جمله یونانیها و مصریها، کتابخانه را مکانی مقدس و دارای قدرت درمانی میدانستند. از آغاز قرن بیستم، روانشناسان پژوهشهای رسمی درباره فواید کلی مطالعه و بهویژه کتاب درمانی را شروع کردند.
در اوایل قرن نوزدهم، پزشکانی مانند بنیامین راش و مینسون گالت شروع به استفاده از کتاب درمانی برای توانبخشی و درمان مشکلات سلامت روان کردند. در طول جنگ جهانی اول و دوم نیز برای کمک به مشکلات جسمی و عاطفی سربازان بازگشته از جنگ، از کتابدرمانی استفاده میشد.
در دهه ۱۹۵۰، کارولین شرودز بر اساس این فرض که مردم بهشدت تحتتأثیر شخصیتهای داستانی هستند که با آنها همذاتپنداری میکنند، مدلی نظری را ارائه داد و استفاده از کتاب درمانی گسترش بیشتری یافت. در سال ۱۹۶۶، انجمن كتابخانه آمريكا تعریفی رسمی از کتابدرمانی ارائه کرد. در سال ۱۹۶۹، انجمن شعردرمانی تشكيل شد و شعردرمانی را كه شكلی از كتاب درمانی است، بهعنوان روشی درمانی معرفی کردند.
در دهه ۱۹۷۰، کتابداری بهنام رئا روبین کتاب درمانی را به ۲ دسته تقسیم کرد:
- رشدی (برای محیطهای آموزشی)؛
- درمانی (برای محیطهای سلامت روان).
در سال ۱۹۷۸، کتاب او با عنوان «استفاده از کتاب درمانی؛ راهنمای نظری و عملی» به تحولات در این زمینه کمک زیادی کرد. در سال ۱۹۸۳ نیز فدراسیون بینالمللی کتابدرمانی تأسیس شد.